我懷抱炸藥，懷抱著同志們給我的鼓勵，匍匐前進進入佈滿炸彈的地帶。
第四軍區的工兵部隊前來排雷。當時我擔任值勤排長，空閒時間多，看到他們在排雷便前去觀看。仔細觀察他們的操作後，我覺得這件事我也能做。
我便與弟兄們商量學習排雷。每個人都勸我不要衝動。他們說：「別傻了，排雷不是我們的任務。我們又不懂什麼技術，我們只是些農村出身、習慣犁田種地的普通人，因為國家戰亂才暫停農務而來。」
但我年輕時有一股英雄氣概。戰場上，我的戰友們正拿著槍直面敵人，而我卻待在後方相對安穩的地方，總覺得應該做點什麼。
我對弟兄們說：「人家能做到的，我們也能做到。如果我們懂得排雷，就能更主動地工作。炸彈一落下，我們馬上就能去處理，不必等工兵部隊來。排除得早，姐妹們就能早點去填補道路，車輛也能早點通行。」
我參加青年突擊隊已經三年。大家聽了我的勸說，加上平時了解我做事謹慎、考慮周到，便同意了。
我挑選了六個人一起參與。我是小組長，負責主作業，其他人協助。
這段期間，美軍密集地在乂靜地區投放磁性炸彈。工兵部隊忙不過來，因此我們成立排雷小組的提案立即獲得通過。
「阮碧根 Truông Bồn 排雷小組」就此誕生。
我們接受為期七天的專業訓練。學習如何辨識各型飛機與炸彈，學習如何計數炸彈的數量、偵察炸彈、標定目標、接近炸彈……
學成後便開始實地操作，在 Truông Bồn 前線實戰排雷。
第一場行動，我們成功排除了三枚炸彈，第四軍區的工兵部隊便撤離，將 Truông Bồn 地區的排雷任務交給我們。
從1968年1月至10月，我們小組共排除了400多枚炸彈，其中我個人就拆除了超過100枚。
十個月內排除四百多顆炸彈。這只是一個數字，一個報告中的數字。聽起來毫無情感。
我們不怕死嗎？別那樣想。我們非常怕死。整天身處在炸彈與槍火中，對死亡的恐懼反而更強烈。有人說他不怕死，我想那只是敷衍之詞。死亡隨時都在我們頭頂盤旋。
怕死，那就要想辦法不死。
踏進炸彈區，三十枚黑黝黝的炸彈躺在那裡。怎麼做才能活下來？
我們必須制定極為細緻、具體的計劃。計算炸彈與道路的距離、每顆炸彈之間的間隔、哪條引線能一次引爆最多的炸彈、繩索如何繞過滑輪再將兩端拉出炸彈區……
排雷不能出一絲差錯。錯一次，就沒有下一次了。排雷絕不能犯錯，因為這不是那種「可以從錯誤中學習」的事情，錯了就沒機會改。
—
在 Truông Bồn，那些酷熱的夏日午後，老撾風直撲面門，沒有鳥叫，只有死亡的氣息。
從 Truông Bồn 到山頂距離一公里。我走進地堡脫去衣服，只穿一條短褲、戴著安全帽，帶著裝備登上山頂。有時工作必須一個人完成，身邊若有夥伴我會更安心。
有個青年從山腳往上走，眼神閃爍不定。他爬上一輛昨晚被炸的運輸車。這一帶是我們的管制區，禁止民眾進入。第一是因為炸彈危險，第二我們必須保護運輸車。有時疏忽沒管好，就會有人趁機來偷東西。
我問他：
-
「喂，你爬上車幹嘛？」
-
「我只是看看而已。」
-
「你知道這裡是禁區嗎？」
-
「我不知道。」
-
「那我現在告訴你，這裡禁止進入。請你立刻離開。」
他猶豫了一下才從車上跳下，往山下走。
我回到地堡穿衣服時，發現手錶不見了。
那只手錶是第四軍區指揮部送給我的，用來掌握排雷作業的時間。
他一定是偷偷進入地堡翻找我的物品，然後才跑去車上。
那時是下午兩點，我決定跟上去把手錶拿回來。
他已經走了一公里多，我好不容易才追上。他坐在一片竹林下，看到我時臉色變了，但馬上裝作鎮定。
我對他說：
-
「喂，你是不是拿了我的手錶？還我好嗎？」
若你需要，我也可以幫你繼續翻譯後續段落。
以下是這段越南語文本的完整中文翻譯：
-
什麼手錶？我不知道。
-
你進入禁區這事我可以體諒。但你一離開，我就發現放在防空洞裡的手錶不見了。
-
我不知道。
-
我的工作是拆除磁性炸彈，就是得把炸藥直接放在炸彈上，然後點火引爆。這工作要精確計算每一秒，我們必須要有手錶。
-
我沒拿。
-
我不是說你拿了。但如果你剛好得到它，請還給我。我們每天得拆掉十幾顆炸彈。現在我為了追你，讓那邊的工作全停擺了，弟兄們都在等。
他不說話，臉色冷淡。我已經沒有耐心，口氣也變得柔和不了。
-
我不說你一定偷了，但我是在你出現的時候發現手錶不見的。我有理由懷疑你。現在你跟我一起到杜良公安局說清楚。
杜良公安局撤到仁山社區，距離這裡三公里多。
他走在前頭，我跟在後面。原本一條直路，他卻故意繞遠路，拉長時間。我也只能跟著繞，緊緊盯著他。
他走路神情自若，好像一點關係都沒有。太陽已經西斜。
當班的公安穿著破短褲，看他那身打扮我有些泄氣。這樣穿怎麼執法、怎麼威嚴？但我還是抱著一絲希望。這裡有些人知道我是在Truông Bồn的「拆彈英雄」。
我把事情來龍去脈說清楚，公安清了清喉嚨：
-
我全知道了。整個下午我都在你們後面跟著。
那個年輕人被叫進去單獨問話。他承認，把我的手錶丟在來這裡的路邊農田裡了。公安帶他回去找。
等我拿著手錶回到部隊，天已經黑了。我把下午的事說給弟兄們聽，有的人心情低落，有的人憤怒，也有人覺得這種事很平常。我們身邊還是有很多好人保護著我們，這才是值得深思的事。
每次成功拆完炸彈，連長都會來問候、祝賀。我們還會有糖和奶的補給。有了弟兄姊妹的鼓勵，我們都很感動。休息一晚、穩定情緒，第二天再接著幹。
我懷抱炸藥，也懷抱著大家給的鼓勵，匍匐進入彈坑。放置炸藥，在四周壓上石頭。要在炸藥上壓石塊，這樣爆炸力才夠強。每次炸一顆炸彈要用掉大約五公斤炸藥。壓上重石能省下一公斤。
這是我們的新創舉。雖然能省下一公斤炸藥，但風險也隨之升高。
照理說我應該退到防空洞，等弟兄們點火。但這次我才退了二十公尺，炸彈就爆了。我被爆炸氣浪掀飛，摔倒在地，昏迷了幾十分鐘才醒。
「哥！我們還以為你死了呢！」偵察兵Thoa哭成淚人。「我們死了沒關係，但你要是死了太可惜了，沒人能替你做這工作。」
聽她這麼說，我也淚眼盈眶。弟兄們這樣理解我、珍惜我。
「你還沒回防空洞怎麼就點火了？」我問。
「沒有，我們什麼都還沒做！」
原來是附近另一顆炸彈因為地底磁場自行爆炸。那顆炸彈埋在地裡，誰都沒發現。我真是撿回一條命。
路工隊的Doãn幫我洗衣服。她頭髮長，坐下時垂到地上。我開玩笑問她借掃帚用，她笑。雖然我在家裡已經有老婆，她也有男朋友，但我們就像一家人。能在這樣溫柔的女孩身邊，誰會不開心呢？我借她一頂破帽子上山拆彈，她還給我一頂漂亮的白帽子。
隔天早上，聽說Doãn被炸彈活埋在坑裡，我趕過去，一句話都說不出來。
⋯⋯
我後來又參加了兩個青年突擊隊任期才回家。戰場上的往事靜靜地沉澱在記憶裡。家鄉沒人知道，那些酷熱夏日下午，我穿著短褲滿身大汗地匍匐在彈坑裡。
有一天，我在電視上看到一個陌生人扮演我，講述當年在Truông Bồn的故事。事情後來也說清楚了，我也就沒計較。
近五十年過去了，如今我還健健康康。感謝老天一直保佑我和我老婆。我們每天開心地陪伴子孫。我知道，不是每個走過戰爭的人，都能像我一樣，心裡這麼平靜。
Đội công binh ở Quần khu 4 lên phá bom. Tôi khi đó là tiểu đội trưởng trực ban có nhiều thời gian rảnh thấy họ phá bom thì đi xem. Quan sát kỹ các thao tác thấy việc này minh có thể làm được.
Tôi bàn với anh em học cách phá bom. Người nào cũng cản. Đừng có dại. Phá bom không phải là nhiệm vụ của chúng ta. Chúng ta đầu có hiểu biết kỹ thuật gì. Chúng ta vốn chỉ là những anh chị nông dần quen việc cày bừa sinh ra giữa cảnh đất nước chiến tranh thì ngưng việc ra đi.
Tuổi trẻ tôi có máu anh hùng. Chiến trường trong kia các anh đang trực tiếp cầm súng đối diện với kẻ thù, mình quanh quẩn ở đây yên bình hơn thì phải làm được cái gì đó.
Tôi nói với anh em, người ta làm được thì mình làm được. Nếu biết phá bom chúng ta sẽ chủ động hơn trong công việc. Bom ném xuống là ta đi phá luôn, không phải chờ đợi đội công binh đến. Phá sớm thì chị em ra san lấp đường sớm xe thông đường sớm.
Tôi tham gia thanh niên xung phong tới nay được ba năm. Nghe tôi thuyết phục, lại biết tính tôi từ trước tới giờ làm việc gì cũng chín chắn, cần nhắc thấu đáo nên anh em đồng ý.
Tôi lựa ra sáu người cùng tham gia. Tôi là tổ trưởng, người làm chính, anh em hỗ trự.
Thời gian này Mỹ ném bom từ trường dồn dập xuống khu vực Nghệ Tĩnh. Đội công binh phá không xuể. Đê' xuất thành lập tổ phá bom của chúng tôi được nhất trí ngay.
Tổ phá bom Truông Bồn Nguyễn Bích Cớn ra đời.
Bảy ngày đi học nghiệp vụ. Học cách nhận dạng các loại máy bay, các loại bom. Học cách đếm bom rơi, trinh sát bom đê’ cắm mục tiêu, tiếp cận bom...
Học xong thực hành. Thực hành bằng phá bom thực tế trên hiện trường Truông Bồn.
Sau trận đầu tiên phá gọn gàng được ba quả bom anh em công binh Quân khu 4 rút vể bàn giao nhiệm phá bom trên địa bàn Truông Bồn cho chúng tôi.
Từ tháng 1 đến tháng 10 năm 1968 tổ phá bom phá được hơn bốn trăm quả bom. Một mình tôi phá được hơn một trăm quả.
Hơn bốn trăm quả bom được tháo gỡ trong mười tháng. Đó chỉ là một con số. Một con số báo cáo. Nghe ra chẳng cảm xúc gì.
Chúng tôi không sợ chết? Đừng nghĩ vậy. Chúng tôi rất sợ chết. Sống trong bom đạn suốt ngày đêm nỗi sợ chết càng mạnh hơn. Ai đó nói không sợ chết tôi nghĩ là họ nói cho qua chuyện. Cái chết lúc nào cũng bay lượn trên đầu.
Sợ chết thì phải làm thế nào để khỏi chết.
Lọt vào bãi bom. Ba mươi quả bom nằm đen trũi. Làm thế nào để khỏi chết?
Chúng tôi phải lên kế hoạch tính toán chi li cụ thể. Bom cách đường bao nhiêu mét. Quãng cách các quả bom. Dây vòng quãng nào thì phá được nhiều bom. Lổng dầy qua ròng rọc rồi đưa hai múi dây ra khỏi bãi bom.
Việc phá bom không được xảy ra sơ suất. Sơ suất một lần là không có lần thứ han Việc phá bom không được phép sai lầm không có bài học kinh nghiêm không có sửa sai.
&
Truông Bồn những chiều hè nắng gay gắt. Gió lào thốc vào mặt. Không tiếng chim kêu. Chỉ có mùi chết chóc.
Từ Truông Bồn đi lên đỉnh truông là một cầy số. Tôi đi vào căn hầm cởi bỏ quần áo. Mặc mỗi chiếc quần đùi đội nón ôm thiết bị đi lên truông. Nếu lúc này có anh em bên cạnh tôi vững tầm hơn. Công việc phá bom có những lúc phải một mình.
Một thanh niên đi từ dưới dốc lên. Mắt nhìn trâng tráo. Anh ta leo lên một chiếc xe hàng đêm qua về trúng bom đang nằm tại đầy. Khu vực này chúng tôi cấm dân vào. Lý do thứ nhất là bom đạn nhiểu nguy hiểm tính
mạng; thứ hai là chúng tôi cắn phải bảo vệ xe hàng. Những khi sơ hở; không quản lý được là có những người dân vào ăn cắp hàng hóa.
Anh ta chần chừ một lúc rổi nhảy xuống xe đi xuống dốc.
Tôi đi xuống hầm mặc quần áo. Phát hiện ra mất chiếc đồng hổ.
Chiếc đồng hồ này là ban chỉ huy Qụần khu 4 tặng tôi để theo dõi giờ giấc phá bom.
Anh ta đã chui vào hầm lục soát đồ đạc của tôi rồi mới ra chỗ xe hàng.
Bầy giờ là tầm hai giờ chiểu. Tôi phải đi theo thanh niên kia lấy lại cái đổng hồ.
Hắn đã đi quá một cầy số tôi mới đuổi theo kịp. Hắn ngồi dưới bụi tre. Thấy tôi hắn thay đổi sắc mặt nhưng ngay lập tức đã lấy lại vẻ bình thường.
Hắn ta không nói gì, mặt vẫn lầm lỳ. Tôi không kiên nhẫn dịu giọng được nữa.
Công an Đô Lương sơ tán về xã Nhân Sơn cách chỗ này hơn ba cầy số.
Hắn đi trước, tôi theo sau. Đường về trụ sở công an là đường thẳng nhưng hắn đi vòng vòng kéo dài gấp đôi. Hắn đi vòng tôi cũng đi vòng. Bám sát hắn.
Hắn bước đi vẻ ung dung, vô can. Trời đã xế chiều.
Anh công an đang giờ làm việc mà mặc chiếc quẩn đùi rách. Nhìn cách ăn mặc của cán bộ tôi có chút nản. Ãn mặc thê' này lấy đầu ra uy mà làm nghiệp vụ. Nghĩ vậy nhưng tôi vẫn hy vọng. Vài người ở đầy đã biết tôi là “dũng sĩ diệt bom” ở Truông Bổn.
Tôi trình bày đầu đuôi sự việc. Anh công an hắng giọng.
- Tôi biết cả rồi. Suốt chiều nay tôi đi theo đằng sau.
Thanh niên kia được gọi vào gặp riêng. Hắn thú nhận đã ném chiếc đồng hồ của tôi bên vạt cầy trên đường đến đây. Công an dẫn hắn quay lại chỗ đó.
Tôi mang đồng hồ về đến đơn vị trời đã tối. Kể lại cho anh em chuyện chiểu nay. Người buồn lòng người phẫn uất người thì coi chuyện đó thường tình. Xung quanh chúng tôi còn bao nhiêu người tốt che chở. Điều đó đáng để nghĩ hơn.
Mỗi trận phá bom về đại đội trưởng lại tới hỏi thăm, chúc mừng. Chúng tôi được bồi dưỡng đường sữa. Anh chị em động viên thê' này chúng tôi nể quá. Nghỉ ngơi tĩnh trí một đêm rồi ngày hôm sau làm tiếp.
Tôi ôm thuốc nổ ôm nguồn động viên của anh chị em trườn vào bãi bom. Đặt bộc phá, chèn đá xung quanh. Phải chèn đá vào trên thuốc nổ để tạo sức công phá mạnh. Mỗi lần phá bom hết chừng năm kg thuốc nổ. Lấy đá nặng đè lên sẽ tiết kiệm được một kg thuốc.
Đầy là sáng tạo mới của chúng tôi. Tiết kiệm được một kg thuốc nổ nhưng theo đó là rủi ro cao hơn.
Vể nguyên tắc tôi phải lui về hầm trú ẩn anh em mới kích hoạt nhưng lẩn này tôi mới rút lui hai mươi mét bom đã nổ. Tôi bị sức ép bom hất lên nhào xuống. Tôi ngất đi mấy chục phút mới tỉnh. Anh Cớn ơi bọn em cứ tưởng anh chết rồi còn đầu. Cô Thoa trinh sát nước mắt đầm đìa. Bọn em chết thì không sao nhưng anh chết thì tiếc lắm anh ơi. Không ai thay thế được việc anh làm.
Nghe nói vậy nước mắt tôi cũng lưng tròng. Anh em hiểu và thương mình như vậy.
-Anh chưa về hầm sao đã điểm hỏa? - Tôi hỏi.
- Không. Bọn em đã làm gì đâu.
Một quả bom gần đó phát nổ theo từ trường trong lòng đất. Quả bom nằm lùi trong đất không ai phát hiện ra. Tôi thật may mắn đã thoát chết.
Cô Doãn bên đội làm đường san lấp hố bom sang giặt quần áo giúp tôi. Tóc cô dài khi ngồi xôa xuống đất. Tôi trêu cô cho anh mượn cái chổi quét nhà. Tôi đã có vỢ ở nhà và cô Doãn cũng đã có người yêu. Chúng tôi coi nhau như người nhà. Bên cạnh cô gái dịu hiển này ai mà không vui. Tôi mượn cô chiếc nón cời đội lên truông phá bom khỏi nắng cô nhường tôi chiếc nón trắng đẹp. Buổi sáng hôm sau biết tin Doãn bị vùi lấp trong hố bom tôi lao đến mà không nói được lời nào.
ibV
Tôi đi thêm hai nhiệm kỳ thanh niên xung phong nữa mới vể. Chuyện ở chiến trường lặng im trong ký ức. Quê nhà chẳng ai biết tôi những chiểu hè quần đùi mồ hôi nhễ nhại trườn vào bãi bom. Một hôm xem trên tivi thấy người lạ nào đóng vai mình đang phát biểu chuyện ngày đó ở Truông Bồn. Chuyện rồi cũng rõ ràng sau đó tôi không nặng nề.
Gần năm mươi năm đã qua tôi hôm nay vẫn khỏe mạnh. Cảm ơn ông trời luôn che chở cho tôi và bà. Sớm hôm chúng tôi vui vầy với con cháu. Tôi biết không phải ai đi qua chiến tranh lòng cũng giữ được bình thản như thế này.
沒有留言:
張貼留言
注意：只有此網誌的成員可以留言。