Vợ anh hùng
英雄的妻子
「英雄的老婆竟然只買這麼一點肉嗎？大家快來看啊，英雄的老婆買這麼點肉！」
村裡一個年輕人翻我買完菜回家的腳踏車籃，拿出二兩肉在眾人面前晃來晃去。
他們是不是以為英雄的老婆應該很有錢？
我說：「英雄的老婆是打仗的，不是搶劫的。」
&
1978年，我丈夫被授予英雄稱號。汽車開到家門前，接我們夫妻倆到軍區四部。村裡的人走到田間駐足觀望。我不知道他們在想什麼，也不清楚自己當時是什麼感覺。
歡迎儀式結束後，一位指揮部的幹部請我到單獨的房間談話。
「現在讓妳說一件事，妳認為最重要的事。」
我猶豫了一下回答：
「經濟困難是全國的問題，我沒什麼好抱怨的。我們夫妻只有一個願望，就是生孩子。我們結婚七年了還沒有孩子。」
原來這正是他想單獨見我的原因。我丈夫多年來在多家醫院治療卻依然無子，惡性瘧疾幾乎摧毀了他的精子。他勸我們專注於治療，因為我丈夫當時已經四十歲了。
我們夫妻帶著行李前往河內108軍醫院，開始尋找孩子的旅程。在那裡，我們認識了其他有著相同命運的夫妻。一位女教師的丈夫自1958年參軍，離家時體重60公斤，回來時只剩38公斤，妻子幾乎認不出來。他經歷了一整場戰爭，而妻子也等到接近不孕的年齡。
另一位丈夫在雷達部門工作，情況比我丈夫還糟。他的妻子躺在旁邊的病床上，消瘦憂鬱。相比之下，我還懷有希望。
與那些更不幸的人相比——這就是人們安慰自己的方式。
那天，一名男子約我傍晚在醫院門口見面，說要帶我去公園散心。他是治療我丈夫的醫生。他看我的眼神不像醫生看病人。
「妳就去散散心吧。」我丈夫說。他對治療已不抱希望，甚至勸我可以考慮與別人生孩子。我握住他那瘦骨嶙峋的手。
一年後，我懷孕了。兩個月後胎兒流產。我再度懷孕，九個月小心翼翼守著。陣痛持續三天，接生的醫師不讓我看孩子。因為孩子沒有人的形狀，已在母體中死亡。
第三次、第四次，還有之後的每一次。
七次懷孕與分娩，終於留下兩個孩子與我們一起。
我們終於有了孩子。我終於成為一位幸福的母親。家中終於有了孩子咿呀學語的聲音。
&
瘧疾復發了。那些曾在老撾戰場上出生入死的男男女女，身體裡都潛藏著數十年的寄生蟲。我丈夫每次發燒，就會胡言亂語。孩子們看到爸爸發病都很害怕。
「琨，給爸爸炒點飯，我要開會去。」
「今天是星期天啊，爸。」
「抗命嗎？你們抗命是不是？」
十歲的琨不懂為何爸爸的臉色突然變了，嚇得跑去找我。
我回家時，丈夫不見了。母子三人慌忙在屋裡院子裡四處找。我叫他的名字，卻聽不見任何回應。
「槍在這！槍在這裡，同志們！」
他躲在晾稻穀的大竹盤後，屏息聽著我們母子經過的腳步聲。他把我們當成敵人。手胡亂摸到一根扁擔，他以為那是槍，便緊抱著衝了出去。只要看到水坑泥潭，他就撲下去躲藏。我終於將他拉回家。
我用棉被把他裹住。三條厚棉被。母子三人壓住他發抖的身體。發燒過後，他汗如雨下，忽然掙脫跑出去。
我們追上去，但他跑得太快。轉眼已衝上馬路消失無蹤。我弟弟和鄰居們幫忙四處搜尋。
他會躲哪裡？
我想起他有次潛入敵區偵察，被追趕時躲進敵人的茅坑裡，一躲就是幾天。我靜靜跑去鄰居家的廁所，想他也許又回到老方法。
一隻狗在路邊搖尾巴。我跑去，那是一個暴雨天的排水溝。我弟弟拿來手電筒一照，他正蜷縮在溝中。被發現後，他又從溝口衝出去，跳入稻田。
「衝啊！快跑！同志們衝啊！」
他跑過田埂，靠著田邊，雙手擺出瞄準的姿勢。
「砰！砰！砰！」
鄰居們都跑來看。
我弟走近勸他：「回去吧，哥。你現在身體不好……」
砰！ 一記突如其來的重拳打在我弟臉上，把他打翻在地。
「你投降嗎？看到敵人多我們少就要回去？回去就是投降，聽清楚了嗎？」
鄰居同時是村長的男子反應機警：
「報告首長，敵軍太多，我軍太少，我們要回去開作戰會議研究多點突襲計畫。」
「同志你說得對。我們回去。」
他滿身泥巴，只穿一條短褲，走在前頭指揮大家，像指揮官帶著部隊行進。
有人為他泡了一杯檸檬糖水。
「首長，請喝點水解渴。」
「拿給那個流很多血的傷員喝！」
「報告，那位同志已經喝過了，請首長喝。」
他拿起水杯潑到那人臉上。
「想騙我？那同志還沒喝怎麼敢說他喝過了？」
他叫出已經犧牲的人的名字，是那些和他同一天出征的鄉人。他一邊叫一邊哭。
他也叫出還活著的人的名字，也許是戰友。他一邊喊一邊高興地笑。
他看著我大聲說：「廣，你那次在乾林裡幫我打針好痛啊。」我假裝對旁人吼：「你們給首長打針小心點！」
忽然，他哭了：「同志們啊，胡伯伯送來的米已經滿滿的了，不用再怕餓肚子了，同志們！」
我也哭了。我弟弟、村長、鄰居們，無人能止住淚水。我的兩個孩子嚇壞了，也跟著哭了。
我二十歲時報名參軍。通過了各項體檢，再過十天就要出發了。我滿懷期待能穿上那身綠色軍裝。
有人問：女人上戰場能做什麼？我說，我可以救護、可以修路。我是一個健康又熱情的女孩。
上個月，一隊軍車經過我們村，其中有幾位女駕駛。我羨慕地望著她們。只要受過訓練，我相信自己也能像她們一樣駕駛得那麼有力。
那天下午，我和春扛著耙子從田裡走回來，遇見一位慢慢走在鄉間小路上的士兵。
— 這位解放軍叔叔，您有沒有看到我丈夫？
— 妳丈夫是誰？
— 他也是個軍人，和你一樣。
我們倆笑著說完便各自轉身走了。那位士兵知道自己被調戲了。
解放軍回村。人們總愛逗逗解放軍，其實是因為喜歡他們。
我扛著水槍、肩背水桶從河邊回家，經過村裡伯伯的院子，那位中午遇到的士兵正在屋裡。
他看我回來就跟了過來。我放下水桶準備月夜去捉魚。他還坐在桌旁，與我母親喝茶聊天。
他帶來了收音機，放大音量讓全家一起聽。
隔天晚上他又來了。我在田裡挑草料。他等我太久，在竹床上打起盹來。
他等我回來，想邀我去看電影。我的兩個弟弟跟著他，我走在後頭。他遞給我的票我沒接。
電影看完，他陪我們三姐弟回家。
第三天晚上我便明白了他的心意。我們坐在桌旁，母親與弟妹已入睡。
— 我也要參軍，你去別家看看吧。
我邊說邊撥弄手上的竹枝。
他沒說話。
直到他起身準備離開，才說了句：
— 軍隊已經有我代替你去了。
見我沒反駁，他就當我同意了。我的名字從入伍名單上被劃掉了。他跑去公所通報，說我們即將結婚。
那時我父親在很遠的農場工作。第二天一早，我倆步行十五公里到富嘉，再搭車前往農場。我們向父親報告婚事，請他回來參加婚禮。
我一路上與他保持三十公尺距離，上車後我坐駕駛艙前方，他坐車廂後方。回村時也是如此。我怕人看見，會覺得不好意思。
我二十歲，成了一名軍人妻。
他寄來的第一封信，寫了十三頁。女朋友們傳閱著讀，像在讀小說。後來那封信被其中一人偷走了。
我住在婆婆家。1968年，婆婆下田插秧時，附近遭空襲。她受到爆炸衝擊，心臟受損，夜裡常失眠，我便整夜坐在她身邊讓她靠著。
清晨我會趕去隔壁縣找藥，熬成湯讓她喝。療程結束，病情仍未改善。某夜，婆婆突發劇痛，死在剛過門的媳婦懷中。
那晚，竹牆茅舍裡，只剩我一人孤零零守著空屋。
南方的傷兵回到村裡療養。許多家庭自願照顧他們。我和村裡的青年會去探望發放慰問品。有一回，我站起來為他們唱歌。
「那女孩叫什麼名字？結婚了嗎？」
「她有丈夫，叫美，正在寮國打仗。」
其中一人一驚：「美？是我同一單位的！」
之後幾天，解放軍們陸續來我家探望。他們把晾米的竹篩當桌子，跟鄰居借碗煮茶喝。
他們用園裡的香蕉葉當坐墊，一邊喝茶一邊向戰友的妻子敘述他在戰場的故事。
我們吊床相鄰，他醒來時，頭頂上是一頭老虎。他以為那是站崗的士兵打瞌睡，喊了一聲：「你怎麼能打盹！」老虎咆哮一聲就逃了，口中噴出的臭氣讓人一時間都說不出話來。
我們正開會，油燈熄了，派一人去取油。等不回，派第二人去，也未回。第三次輪到我和另一人帶槍前往。老虎就在我們身後。若沒帶槍，我們的下場恐怕和前面兩位一樣。
還差一點我就開槍打死妳丈夫了。他潛入敵營，幹掉一名敵人，換上敵服好掩護行動。我們跟進，看見一名敵人從背後出現……
我靜靜聆聽他們講述丈夫如何被追殺，如何指揮營隊向前推進，在叢林中如何進食。他的模樣浮現在我心頭，我的心開始為他跳動。
戰爭結束兩年，他仍未歸來。人們說他死了。太久沒消息，無論我還是其他人，都只能這樣猜。
夜裡我坐著編帽子，一名男子來家中說：「在寮國回來的哪還能生頭胎？」
生不生孩子與你何干？他吹熄燈火，我點燈起來說：「你不走我就喊全村。」
幾天後又有男子來，說要幫我做這做那。我家沒門，牆壁被蟻蛀，茅屋一遇雨就漏。
你們這些男人，夜裡來欺負一個丈夫生死未卜的女人，不覺得羞愧嗎？
某日中午，一名男子穿著深綠軍服從八號路走過田野，皮膚黝黑，頭髮亂翹，人瘦弱。他遇見一位路人，原來是自己親姨。他走近握手問：「姨去哪？」
那位姨一驚，把手抽回轉身逃跑，以為是鬼或瘋子。
他走向河邊那間孤零小屋，妻子不在。哥哥急忙將弟弟拉去自家，數落弟媳多年如何厲害。說完一大串後，弟弟才說：「哥先讓我回家放下背包。」
我一眼看到丈夫的身影，心臟撲通直跳。看見背包放在床上，又望見兩兄弟靠著磨坊低聲交談。我害怕，便走去朋友家，整個人癱在床上，腦中混亂。
哥哥嫂嫂從沒把我當親人。他們說婆婆是被我害死的，編了許多我不知道的事。為什麼他們這樣對我？太冤了，我啞口無言，只能默默等待丈夫歸來。
他跑遍各家找我。
— 為什麼我回來你卻躲起來？
— 我是想讓你們兄弟倆說話自在點。
六年的等待，今天我丈夫終於歸來。戰場歸來的他，母親已不在，而我們每個人竟是這樣迎接他。
一週過去，我們仍很生疏。他換下的衣服自己洗，我煮飯後他自己盛。我還不習慣家裡多了個男人。小床上，我們各睡一邊。他問什麼我答什麼，我卻沒問他一句。
他回部隊前的最後一餐，我低頭看著我們常用的竹篩桌。
— 其實，是我有錯。
我放下筷子，終於忍不住了：
— 我錯了什麼？你說啊。
— 妳錯在太退讓、吃太少、做事太勤快。
我哽咽了。所有委屈都化為今夜的眼淚。
他是軍人，可他怎麼這麼懂我的心？
隔天我們依依不捨地道別。
他剛回到廣平部隊，就立刻寫信來。我拿著信坐火車去找他。
我在廣平最後一站下車，見到一個軍營就進去找人，沒人認識。他們請我吃飯，還給我一塊麵包。
我又去另一軍營，還是沒人認識他。只要看到有軍人，我就進去問。
— 妳找誰？什麼部隊的？
— 我找哥哥，不知道部隊，只知道他說駐紮在廣平。
一位士兵載我到郵局，工作人員翻信封背面找到了信箱號：「他在饒石。」
饒石在山裡，往西再走二十公里。
他們指引我方向。
我爬山涉水，霧氣濃重，天黑難行。終於抵達，看到茅草與泥牆搭成的小屋。
他看到我大驚：「天啊，妳怎麼這麼冒險？前天有位母親來找兒子，在林中被土匪殺了，只為搶她身上的五十盾。」
那位母親聽說兒子還活著，就出門尋找他。
我又開始每天期待他回來探親。他抱我入睡，像哄小孩般。他知道自己難有孩子，說我若在家生了，他不會責怪：「妳就生吧，我們一起把孩子養大。」
他如此慈愛，怎麼可能扣下扳機？
因為心中有仇恨。
Vợ anh hùng mà mua có chừng này thịt thôi à? Mọi người ơi xem vợ anh hùng mua thịt nhiều chưa này.
Một thanh niên trong làng lục giỏ xe đạp tôi đi chợ về. Giơ hai lạng thịt ra xoay xoay trước mặt bao nhiêu người.
Vợ anh hùng phải giàu có lắm. Họ nghĩ vậy chăng?
Tôi nói: Vợ anh hùng đánh giặc chứ không phải vợ anh hùng ăn cướp.
&
Năm 1978 chồng tôi được phong anh hùng. Xe ô tô vể trước ngõ đón hai vợ chồng ra Quần khu 4. Người làng đi ra đồng đứng lại nhìn. Tôi không biết họ nghĩ gì. Và tôi cũng không biết cảm giác của mình khi đó ra sao.
Xong xuôi buổi chào đón, một người trên ban chỉ huy mời tôi vào phòng riêng nói chuyện.
Bây giờ cho cô giải quyết một việc. Việc gì mà cô thấy quan trọng nhất.
Tôi ngần ngừ rồi trả lời: Kinh tế khó khăn là vấn đề chung của cả nước em không phàn nàn gì. Vợ chồng em chỉ có một nguyện vọng là sinh con. Lấy nhau bảy năm rồi mà chưa có con.
Đó chính là lý do ông muốn gặp riêng tôi. Vợ chồng ông điểu trị nhiều năm ở các bệnh viện nhưng vẫn chưa có con. Những cơn sốt rét ác tính đã tiêu diệt gẩn hết tinh trùng. Ông khuyên vợ chổng tôi nên tập trung vào việc chữa bệnh vì tuổi chồng tôi lúc này cũng đã bốn mươi.
Vợ chồng tôi khăn gói ra Bệnh viện 108 ở Hà Nội bắt đẩu cuộc đi tìm con. Đến đây chúng tôi quen thêm những vợ chồng cùng cảnh ngộ. Một cô giáo có chồng đi bộ đội từ năm 1958. Ngày ra đi chồng 60 kg ngày trở vể còn 38 kg vợ không nhận ra. Anh ấy đã đi hết một cuộc kháng chiến và người vợ ở nhà chờ đợi cũng gẩn hết tuổi sinh con. Một người chồng khác làm ở bộ phận ra đa tình trạng nặng hơn chồng tôi. Cô vợ nằm chiếc giường ở bên chổng héo hon sầu muộn. So với cô tôi còn nhiều hy vọng.
So với những người kém may mắn hơn. Đó là cách mà người ta an ủi hoàn cảnh mình chưa tồi tệ.
Một người đàn ông hẹn chiều nay ra ngoài cổng bệnh viện anh chở đi chơi công viên. Đó là bác sĩ điểu trị cho chổng tôi. Chổng em không có con được đầu. Anh ta đã nhìn tôi với cái nhìn không phải là bác sĩ dành cho bệnh nhân.
Em cứ đi chơi cho thoải mái tinh thần. Chồng tôi nói. Anh không còn hy vọng vào việc chữa trị nữa. Anh khuyên tôi có thể sinh con với một người đàn ông khác. Tôi nắm bàn tay gầy gò xương xẩu của chồng.
Một năm sau tôi thụ thai. Thai nhi được hai tháng thì hỏng. Tôi lại có thai lẩn thứ hai. Chín tháng giữ gìn. Cơn đau đẻ kéo dài ba ngày. Ông y sĩ đỡ đẻ không cho tôi nhìn thấy đứa trẻ khi lọt lòng. Nó đã không ra hình dạng con người và chết từ trong bụng mẹ.
Lần thứ ba, lần thứ tư và những lần tiếp theo.
Bảy lẩn sinh nở và mang thai. Hai đứa con đã ở lại với ba mẹ.
Chúng tôi đã có con. Tôi được làm người mẹ hạnh phúc. Căn nhà đã có tiếng trẻ bi bô.
&
Cơn sốt rét trở lại. Những người đàn ông đàn bà ở chiến trường Lào đều mang vể quê nhà ký sinh trùng ầm ỉ trong cơ thể hàng chục năm trời. Chồng tôi mỗi lần sốt rét là mê sảng. Hai đứa con nhìn ba sợ hãi.
Con Qụyên mười tuổi không hiểu sao khuôn mặt ba bỗng chốc biến sắc. Nó chạy đi tìm mẹ.
Tôi quay vể không nhìn thấy anh đâu nữa. Ba mẹ con dớn dác đi khắp nhà đi ra vườn. Tôi gọi tên anh không nghe cầu trả lời.
Anh nấp sau cái nong lớn dùng phơi lúa. Anh nấp sau và nín thở khi nghe tiếng chần mẹ con tôi đi qua. Ba mẹ con tôi là địch. Tay quờ quạng tìm được cái đòn gánh anh tin tưởng đó là cây súng. Anh ôm cầy súng vùng chạy. Thấy vũng nước vũng bùn là nằm xuống nấp. Tôi kéo được anh vể.
Tôi trùm chăn lên người anh. Ba chiếc chăn chiên chăn bông. Ba mẹ con nằm đè lên chăn giữ chặt cơ thể anh vẫn run bần bật. Qua cơn rét mồ hôi túa ra anh vùng dậy chạy.
Mẹ con tôi chạy theo nhưng bước chân anh nhanh quá. Anh đã lao ra đường và mất hút. Em trai tôi và những người hàng xóm đi tìm.
Anh trốn ở đầu?
Nhớ lại chuyện một lần anh đi trinh sát. Địch truy đuổi anh chui vào hầm nhà vệ sinh của địch và ngồi trong đó suốt mấy ngày. Tôi lặng lẽ chạy qua hố xí nhà hàng xóm biết đầu anh lại làm như cách ngày đó.
Một con chó quẫy đuôi bên vệ đường. Tôi chạy ra. Đây là cống thoát nước khi ngày mưa lớn. Em trai tôi vào nhà tìm đèn pin mang ra rọi. Anh đang nằm co quắp trong cống. Bị lộ, anh chạy ra phía bên kia miệng cống và lao xuống ruộng.
Anh chạy bì bõm qua các thửa ruộng. Đến tựa vào một bờ ruộng hai tay làm tư thế đang ngắm súng.
Những người hàng xóm chạy ra xem.
Em trai tôi lại gần. Vể anh, anh đang ốm mà anh. Bịch. Một cú đấm vào mặt bất ngờ khiến thằng em tôi ngã lăn ra.
Ông hàng xóm cũng là chủ tịch xã nhanh trí hơn.
Người anh lấm lem bùn. Anh mặc mỗi chiếc quần đùi đi trước chỉ huy mọi người đi theo sau như những người lính tuân lệnh thủ trưởng.
Ai đó pha cho anh cốc nước chanh đường.
Anh cầm lấy cốc nước hất vào mặt người vừa nói.
Anh gọi tên người đã chết. Những người ra đi cùng một ngày với anh ở làng. Anh gọi tên từng người rồi anh khóc.
Anh gọi tên người còn sống. Có lẽ là những người cùng đơn vị. Anh vừa gọi to vừa cười sung sướng.
Anh nhìn tôi nói lớn. Qụang, Qụang sao bữa ở rừng khộp mày tiêm cho tao đau thế. Tôi vờ quát người bên cạnh. Chúng mày nhẹ tay tiêm cho thủ trưởng.
Đột nhiên anh khóc. Các đồng chí ơi Bác Hổ gửi gạo vào đầy rồi. Không lo đói nữa các đổng chí ơi.
Tôi cũng khóc. Em trai tôi, ông chủ tịch xã, những người hàng xóm, không ai ngăn được nước mắt. Hai đứa con tôi sỢ quá cũng khóc theo.
&
Hai mươi tuổi tôi đăng ký đi bộ đội. Qụa các vòng khám sức khỏe tôi đã đạt. Mười ngày nữa là lên đường. Tôi háo hức ngày được khoác lên mình bộ áo lính màu xanh. Phụ nữ vào chiến trường có thể làm gì? Tôi nói, tôi có thể cứu thương, làm đường. Tôi là một cô gái khỏe mạnh, nhiệt tình. Tháng trước một đoàn xe ồ tô đi qua làng tôi có những người lái xe là phụ nữ. Tôi nhìn họ ngưỡng mộ. Nếu được huấn luyện tôi nghĩ mình cũng có thể lái xe mạnh mẽ như họ.
Buổi chiều tôi và Xuân vác bừa đi dưới cánh đồng lên gặp anh bộ đội đang bước trên đường làng chậm rãi.
Hai đứa cười cười rồi rẽ đi theo hướng khác. Anh bộ đội biết mình bị chọc quê.
Bộ đội về làng. Bộ đội dừng chần. Trêu chọc một anh bộ đội cũng là vì thương quý.
Vai quàng súng vai gánh nước tôi đi dưới bến vể nhà. Tôi đi băng qua sân nhà bác. Anh bộ đội gặp ban trưa đang ở trong nhà. Thấy tôi về anh theo sang. Tôi thả gánh nước mang oi đi bắt cá đêm trăng. Bắt cá về anh vẫn đang ngồi bên bàn uống nước với mẹ. Anh mang chiếc đài đến và đang mở to cho cả nhà nghe.
Tối hôm sau anh lại đến. Tôi ra đồng gánh rơm. Chờ tồi lầu quá anh nẳm trên tấm phản ngủ lơ mơ. Anh chờ tôi về rủ đi xem phim. Hai đứa em trai tôi đi theo anh. Tôi đi tách ra phía sau. Vé anh đưa cho tôi không lấy. Xem xong phim anh đưa ba chị em về đến nhà.
Đềm thứ ba thì tôi biết ý. Hai đứa ngồi bên bàn. Mẹ tôi và các em đã ngủ.
Vừa nói tôi vừa cẩm que nứa bẻ nhăm nhít.
Anh chẳng nói gì.
Tới lúc đứng dậy về anh mới nói một câu.
Thấy em không cãi nghĩa là em đồng ý. Tên tôi trong danh sách đi bộ đội bị gạch. Anh đã ra ủy ban thông báo tin chúng tôi sắp cưới.
Cha tôi đang đi làm ở nông trường xa nhà. Hai đứa sáng hôm sau đi bộ mười lăm cây số lên Phú Gia. Rồi từ Phú Gia bắt xe vào nông trường. Chúng tôi đi gặp cha thưa chuyện, báo tin cha về nhà dự đám cưới. Mười lăm cầy số đi bộ tôi giữ khoảng cách xa anh ba mươi mét. Lên ô tô tôi ngồi trước buổng lái còn anh ngồi sau thùng xe. Tối khuya đi về làng cũng vậy. Tôi sợ người ta nhìn thấy ngượng.
Tôi hai mươi tuổi thành người vợ lính. Lá thư đầu tiên anh gửi về dài mười ba trang. Những đứa bạn gái chuyền tay nhau đọc thư anh như đọc sách. Một đứa nào sau đó đã lấy trộm mất lá thư.
Tôi ở nhà với mẹ chồng. Năm 1968 mẹ chồng đi cấy bị bom rơi gần. Mẹ bị sức ép bom ảnh hưởng tim nặng nề. Đêm mẹ không ngủ được tôi ngồi suốt đêm làm chỗ mẹ tựa lưng. Sáng sớm tôi ra khỏi nhà đi sang huyện khác tìm thuốc mang vể sắc cho mẹ uống. Thuốc uống hết liệu trình rồi bệnh vẫn không giảm. Một đêm mẹ lên cơn đau và chết trong vòng tay cô con dâu mới về nhà.
Ngôi nhà vách nứa không cửa ra vào đêm hôm còn lại một mình tôi.
Thương bệnh binh trong Nam về trại an dưỡng ở làng. Nhiều nhà tự nguyện nhận chăm sóc thương binh. Tôi trong Đoàn xã đi thăm hỏi phát quà cho thương binh. Trong một buổi phát quà tôi đã đứng lên hát cho các anh nghe.
Cô gái đó tên là gì đã có chồng chưa.
Cô ấy có chổng tên là Mỹ đang đánh giặc ở bên Lào.
Một người trong số họ giật mình. Anh Mỹ cùng đơn vị với tôi.
Những ngày sau đó bộ đội đến nhà thăm tôi. Tôi lăn cái nong phơi ra làm bàn rồi sang hàng xóm mượn bát vể đun nồi nước chè xanh mời các anh uống. Bộ đội kiếm lá chuối ngoài vườn lót chỗ ngồi làm ghế. Họ kể cho vỢ người đồng đội chuyện anh ấy ở chiến trường.
Chúng tôi mắc võng nằm bên nhau. Anh Mỹ tỉnh dậy. Trên đầu là con hổ. Anh tưởng là người lính đứng gác đang ngủ gục. Sao đồng chí canh gác mà lại ngủ. Anh quát to. Con hổ gầm lên rồi vùng chạy. Mùi hôi hám từ miệng hổ phả ra khiến ai nấy bị ngọng đi một lúc.
Chúng tôi đang họp thì đèn hết dầu. Cử một người đi lấy dầu. Chờ mãi không thấy quay trở lại. Tiếp người thứ hai. Cũng không thấy trở lại. Lẩn thứ ba là tôi và một người nữa mang theo súng. Con hổ đi sau lưng. Không có súng số phận chúng tôi chắc cũng giống như hai đổng đội vừa đi trước đó.
Tích tắc nữa thôi chính tôi đã bắn chồng của chị. Anh ấy vào trong đồn địch. Diệt gọn một tên địch xong anh lấy quẩn áo của nó mặc để dễ bể hoạt động. Chúng tôi đi vào sau. Nhìn thấy tên địch từ sau lưng.
Tôi lắng nghe các anh kể. Chồng tôi đã bị truy đuổi ra sao. Anh đã chỉ huy tiểu đoàn phát triển lên phía trước thế nào. Và những bữa ăn ở trong rừng. Chần dung về anh hiện dẩn lên trong tâm trí. Trái tim tôi rung động. Tôi nghĩ nhiều về anh.
&
Chiến tranh kết thúc hai năm rồi anh vẫn chưa về. Người ta nói rằng anh đã chết. Lầu quá mà không có tin vể thì chóng tôi hay bất cứ ai cũng đều chung một dự đoán như vậy.
Đêm khuya tôi ngổi may nón người đàn ông đến nhà. Bọn ở Lào có sống trở về cũng chẳng sinh được con đầu. Sinh được con hay không kệ chúng tôi. Anh ta thổi tắt đèn, tôi chầm đèn lên. Anh kia nếu không vể ngay tôi la lên cho cả làng biết. Vài ngày sau là người đàn ông khác. Anh ta đòi giúp tôi việc này việc nọ. Nhà không có cửa. Vách liếp thì mối mọt, mái tranh mưa là nước tuôn vào nhà thành vũng. Các anh ở nhà đêm hôm đến bắt nạt vợ người đang không biết sống chết ra sao ở chiến trường mà không thấy có tội sao.
&
Một buổi trưa có người đàn ông mặc bộ quần áo xanh màu đậm đi bộ từ đường Tám băng qua cánh đồng. Da đen trũi tóc mọc dựng lên tua tủa người ốm yếu. Anh gặp một người đi trên đường nhận ra là dì ruột của mình. Anh tiến lại gần nắm tay hỏi dì đi đâu thế. Người dì hốt hoảng giật tay ra khỏi tay anh bỏ chạy. Là ma hay một tên tầm thần ở đâu xuất hiện.
Anh đi về phía có ngôi nhà trống trơ nằm lặng lẽ bên sông ngàn. Vợ anh không có nhà. Người anh trai vội vàng kéo em lên nhà mình kể tội suốt bao nhiêu năm cô vỢ ở nhà đã ghê gớm ra sao. Chờ cho anh trai nói hết một mạch người em mới nói được một cầu rằng anh cho em vể nhà cất ba lô đã.
Người vỢ là tôi thoáng thấy bóng chồng vể trống ngực đập thùm thụp. Tôi nhìn thấy ba lô trên giường. Nhìn lên nhà trên kia thấy hai anh em ngổi bên thềm tựa vào chiếc cối xay nói chuyện rì rầm. Tôi sợ hãi. Tôi bỏ đi. Tôi đi sang nhà người bạn nằm dài ra trên giường. Đẩu óc tôi mông lung. Anh chị chưa khi nào coi tôi như là người em dầu. Họ đổ lỗi mẹ chồng mất là do tôi. Họ dựng ra những chuyện tôi không hay biết. Tại sao anh chị đối xử với mình như vậy. Oan ức quá lưỡi tôi líu lại. Tôi im lặng để chờ ngày anh vể.
Anh đi hết nhà này tới nhà kia tìm tôi.
Sáu năm chờ đợi và hôm nay chổng tôi đã trở vể. Người lính từ cõi chết về nhà mẹ không còn nữa và mỗi người chúng tôi đã đón tiếp anh như vậy.
Một tuần rồi hai người vẫn xa lạ. Qụẩn áo anh thay ra đấy anh tự giặt. Cơm tôi nấu xong anh tự lấy ăn. Tôi chưa quen trong nhà mình có người đàn ông. Chiếc giường nhỏ ọp ẹp đêm hai người nghiêng về hai phía. Anh hỏi tôi trả lời. Tôi chẳng hỏi anh một câu nào.
Bữa cơm cuối cùng trước ngày anh quay lại đơn vị. Tôi vẫn cúi gằm mặt xuống cái nong phơi từ trước tới nay vẫn được sử dụng như cái bàn khi nhà có khách.
Tôi buông đũa. Tôi không im lặng được nữa rồi.
Tôi nghẹn ngào. Bao nhiêu buồn tủi trút hết vào nước mắt đêm nay. Có phải vì anh là bộ đội không mà sao anh hiểu lòng tôi đến vậy.
Ngày hôm sau chúng tôi chia tay nhau bịn rịn.
Vào đến đơn vị anh viết thư về ngay. Anh đóng quân ở Qụảng Bình. Tôi cầm lá thư lên tàu đi thăm anh.
Tôi xuống ga cuối cùng của Quảng Bình. Nhìn thấy cổng một doanh trại đơn vị. Tôi đi vào hỏi tên anh không ai biết. Họ mời ăn một bữa cơm và gói cho một cái bánh mì mang đi.
Đi tới một doanh trại khác tôi lại vào. Không ai biết anh là ai. Tôi lại đi. Thấy nơi nào có bộ đội là tôi vào hỏi.
Anh bộ đội đèo tôi ra bưu điện. Nhân viên bưu điện lật mặt sau lá thư đọc hòm thư. Anh trai cô ở Rào Đá. Rào Đá là ở trong rừng. Nhìn theo hướng tây đi tiếp chừng hai mươi cầy số nữa.
Họ chỉ dẫn đường cho tôi đi.
Tôi leo núi. Lội suối. Sương giăng mắc rồi tối mịt khó nhìn thấy lối đi. Rổi cũng tới nơi có những cái lán lợp bằng cỏ tranh và tường đất.
Anh hoảng hốt khi nhìn vợ mình ở đây lúc này. Trời ơi sao em liểu mạng vậy. Hôm kia một người mẹ đi tìm con đã bị bọn cướp giết giữa rừng lấy năm mươi đổng bạc. Biết tin con còn sống người mẹ ấy đã đi tìm.
&
Tôi lại mong anh từng ngày phép. Anh bế tôi trên tay. Anh ru tôi ngủ như trẻ nhỏ. Anh biết mình khó có con, em ở nhà sao cũng được anh không trách giận gì. Em sinh con đi rồi chúng ta cùng nuôi chúng lớn lên.
Anh nhân từ vậy sao có thể bóp cò?
Bởi vì lòng căm thù.
沒有留言:
張貼留言
注意：只有此網誌的成員可以留言。