爸爸四十歲退伍當農夫，牛車掉下山谷

爸爸四十歲退伍當農夫，牛車掉下山谷

父親四十歲退伍，捲起褲腳與衣袖當了農夫。第一件事是買一頭小牛。兩年後，小牛長成了母牛。本來母牛的職責是生育小牛，但在我們家，母牛用來拉犁、拉耙、拉車。牛脖子上掛上套環，拉著稻穀出田，進「**đôộng**」（註1）拉柴。又從溪裡拉沙回來，讓父母製作「**táp lô**」（註2）。夜晚，點亮油燈，母親篩沙，父親攪拌灰漿。將會有瓦頂的房子，會有磚牆。新家是用那些堅固的「táp lô」磚塊蓋起來的。人還沒住進去，牆上就已經長了青苔。

稻穀是從「**Giếng Thống**」田裡載回來的，要經過「**Xóm Làng**」坡。這坡不像「**Động Đá**」那樣陡峭，也不像「**Lối Son**」那麼滑，但又長又多石塊。經過「**ông Cử**」家門口那一段，一邊是深谷。下雨天，稻穀很重，不是因為豐收，而是因為泡了水。「Giếng Thống」田通常產量最高，但這季節不行。上次要三車才載得完，這次只夠塞滿一車。父親拿著鞭子指揮牛。稻車太重，天氣又冷又下雨，牛一步步艱難地拖行。

> （註1）原文“đôộng”：山區或林區。

> （註2）原文“táp lô”：意指灰漿磚，一種農村自製建材。

割完稻後，我先回家與祖母煮飯。正忙著在廚房時，**Huy**跑回來說：「牛掉下山谷了，車壓在牛身上了，快去救牛。」說完就轉身奔跑。

我跟著 Huy 跑向山谷。父親和在場的人神情緊張。牛的前腿一隻勉強掛在谷邊，另一隻癱軟下垂，一半身體貼著谷底，一半懸空。稻車已經被拆開。農人們試著想辦法。山谷狹窄，牛身被擠壓，呼吸粗重，嘴裡吐泡沫。還有淚水。從牛眼中流出一行行懇求的淚水。牛在哭。我也哭了。Huy 也哭了。「別死啊，牛。」人們正在設法把牛拉上來。父親說：「都是我不好，是我硬要它撐下去，而它已經撐不住了。」

### 簡單書評：

這段文字出自越南鄉村背景的敘述，透過一頭母牛的勞作與災難，描寫出一個家庭的堅韌、困境與情感連結。牛不僅是農具，更是家庭的一員，它的淚水與掙扎讓人動容。作者筆觸細膩，情感真摯，是一篇富有鄉土生命力與倫理情感的作品，讓人深刻體會貧苦生活中動物與人之間的默契與悲傷。

😭😭😭😭😭😭

Cha rời quân ngũ ở tuổi bốn mươi. Xắn quần xắn áo cha làm người nông dân. Việc đầu tiên là mua một con bê. Con bê hai năm sau thành bò cái. Con bò cái chức năng của nó là sinh những con bê nhưng ở nhà mình, con bò cái kéo cày, kéo bừa, kéo xe. Ngoắc tròng vào cổ, bò ra đồng chở lúa, bò vô đôộng (1) chở củi. Bò ra khe chở cát về cho cha mẹ đóng táp lô2). Đêm đêm, chong lên ngọn đèn, mẹ tràng cát, cha nhào vữa. Sẽ là nhà ngói, sẽ là tường xây. Ngôi nhà mới dựng lên bằng những viên gạch táp lô bền bỉ. Vắng hơi người tường đã rêu phong.

Lúa chở từ ruộng Giếng Thống về qua con dốc Xóm Làng. Con dốc không dựng đứng sừng sững như Động Đá, không trơn trượt như dốc Lối Son, nhưng dài và lắm đá tảng, đoạn qua ngõ ông Cử một bên là vực sâu. Trời mưa, lúa trĩu nặng không phải bởi được mùa mà vì sũng nước. Ruộng Giếng Thống thường cho năng suất cao nhất nhưng vụ này không ăn thua. Vụ trước ba xe mới chở hết nhưng vụ này chỉ lèn vào đủ một xe. Cha cầm roi điều khiển bò. Xe lúa nặng quá, trời mưa lạnh, bò lê từng bước.

(1) Núi (TG).

(2) Đóng gạch vữa (TG).

Gặt xong lúa, mình về trước nấu cơm với bà. Đang lúi húi trong bếp thì Huy chạy về, bò bị rơi xuống vực rồi, xe đổ đè lên bò, đi cứu bò. Báo tin xong, Huy quay đầu chạy luôn.

Mình chạy đuổi theo Huy ra chỗ vực. Cha và những người có mặt đang căng thẳng. Một chân trước của bò cố bám vào thành vực, một chân khuỵu xuống trong thế nửa sát đáy vực nửa chơi vơi. Xe lúa đã tháo ra. Những người nông dân tìm cách. Vực hẹp. Thân bò bị ép. Tiếng thở phì phò. Miệng sùi bọt. Và nước mắt. Hàng nước mắt trào ra từ đôi mắt bò đang cầu cứu. Bò khóc. Mình khóc. Huy cũng khóc. Đừng chết, bò. Người ta đang tìm cách cứu bò lên. Cha nói, tại cha, nó không cố được nữa mà cha cứ bắt nó cố.