文工團來村裡的那些日子
有一天，沒有比文工團（văn công）來村還要大的事。那天，文工團從學校前經過，老師停止授課，學生們蜂擁而出。
「海天遼闊美如錦繡，祖國海天響徹歌聲。」
兩輛大卡車緩緩駛來，擴音器的聲音傳遍四方。
那天沒有課間休息，一口氣上完課。因為文工團來了，整個學校提早放學。
學生們放學早，老師們也提早下班。豬兒們提早吃食，bà（奶奶）也提早做飯。
社區會堂下的喇叭聲順著坡地傳來。bà奶奶走到園子裡，為每個孫子砍一片蕉葉，等會拿去坐。孩子們各自完成自己的任務，誰先做完誰先吃飯。吃完飯，手裡拿著一片蕉葉便順坡跑去。太陽還未落山，帳篷還未搭好，卡車上的器材還沒卸完，孩子們已經湧到會場。
孩子們圍著剛搭起來的舞台不肯離去，直到有人來驅趕，才被趕出道路外。第一晚，我站在門外等到第二場，門票開放免費入場時才衝進去。
第二晚，chị Lam（蘭姊）教了我一招：見到大人買票，就去跟他說你是他的小孩或孫子，一個大人可以帶一個孩子。我站在門口觀察，來的cô, bác, anh, chị（叔叔嬸嬸哥哥姊姊）每個都帶著小孩。兩三個年輕人帶著一群孩子。我快要絕望時，看見ở Kiên（堅姊）一人手裡拿著蕉葉走來。她說我只要摘葉子就可以一起進去坐。我高興極了，跑到田邊摘了一大把葉子，抱著回來，卻看到ở Kiên已經跟一位叔叔一起順利通過檢票口。我慌張地喊：「o Kiên！（堅姊！）」但她沒有回頭。歌聲透過擴音器蓋過我的聲音，或許她太開心忘了剛才的承諾。我傷心地抱著葉子躲到蕉樹後面哭了起來。
第三晚，大雨傾盆，無法演出。連下了兩天兩夜的雨，洪水漲到大路邊。這場水災剛停兩天，下一波水災又來，而且更大，持續時間更長。文工團只好在村裡多待了一個月。
因為水災，孩子們不用上學，也不用下田。每天早上，兄弟姊妹便成群去帳篷看文工團排練。大家都熟悉演員的名字：Băng Châu, Tuấn Ngọc, Vương Hạnh, Thanh Hà……
住在附近的anh Tương（祥哥）端著煮熟的芋頭請文工團吃。Băng Châu拿出糖罐，用手抓糖沾著吃。孩子們緊盯著她每一個動作。Tuấn Ngọc是最帥的，Vương Hạnh的嗓音最宏亮。有人問他怎麼能唱這麼久？Vương Hạnh回答說：「每天清晨都出來吸露三十分鐘。」
只要雨停，Vương Hạnh和Tuấn Ngọc就去附近民宅串門吃飯。村裡誰家有漂亮女兒，他們都認識。每天晚上都看到他們出現在bà Nhin與ông Hoan（欣婆與歡伯）的家中。有人聲稱在竹林下看到Vương Hạnh與o Trường（長姊）一起，另一天又看到兩人肩並肩從田裡回來。
文工團造訪誰家，誰家就榮幸得不得了。bà Huyến（絢婆）為了請文工團來家裡，犧牲了三隻雞。她的兒子Thắng Hướng（向勝）被團長收為演員，改名為Hoài Linh（懷靈）。最後一晚的演出，Hoài Linh扮演近衛兵。他身穿紅色制服，腰間綁著金帶，手持寶劍。登台站了一分鐘沒說話，演完之後，他的任務就是拉舞台的幕布。
有人警告bà Huyến：「讓孩子去當文工團的，最後會失去他。」她為此輾轉反側數晚，最終決定不讓Hướng跟團走。三天的文工團飯，他換來一個藝術家的名字。如今回村裡問Hướng沒人知道他是誰，大家只記得Hoài Linh這個名字。
文工團終於離開了。
四個月後，o Trường從南方回來，面容憔悴。有人說她去南方墮了Vương Hạnh的孩子。這樣的話是某人說的，然後悄悄傳給另一個人。我現在知道，這是淺薄且惡意的中傷。
o Liệu（柳姊）是村裡最會唱歌的女子，有浪漫的靈魂。聽說文工團招人，她去報名並被錄取。她父親卻說：「妳要走就砍一條腿留下。」她堅決地說：「砍了這條腿，我還有另一條！」
出發前一晚，她收拾行李裝進袋子。母親哭著說：「妳若走了，我和妳父親上田誰來領路？」因為她有兩個失明的弟弟。文工團離開後，她整個人像失了魂一樣。青春的夢燃起一瞬即逝。時光流逝，那個獨自生活在坡邊的中年女子，早已忘記自己曾經那麼會唱歌。
簡單書評：
這段文字細膩地捕捉了越南農村孩子對文工團到訪的憧憬與渴望，也刻畫出家庭、夢想與現實的拉扯。故事中沒有高調的政治宣傳，反而以樸實的敘述呈現青春的幻滅與生活的無奈，讓人聯想到電影《陽光普照》或《甜蜜蜜》裡那種既遺憾又深刻的時代感。是極具情感張力的鄉村童年記事。
Có một sự kiện lớn hơn là văn công về làng. Đoàn văn công đi qua trường, cô giáo ngừng giảng bài, học sinh ùa ra cổng. Biển trời bao la đẹp như gấm hoa. Biển trời quê ta rộn vang tiếng ca. Hai chiếc ô tô lớn chạy chầm chậm. Loa vang mọi hướng.
Học một lèo, không ra chơi. Hôm nay văn công về, cả trường được nghỉ học sớm.
Học sinh, thấy cô giáo được nghỉ sớm. Đàn lợn được ăn sớm. Bà đi nấu cơm sớm.
Tiếng loa dưới sân ủy ban xã vọng lên trên dốc. Bà ra vườn chặt cho mỗi đứa cháu một là tro lát nữa mang đi ngồi. Việc đứa nào đứa nấy làm thật nhanh. Đứa nào làm xong trước ăn cơm trước. Ăn xong tay cầm một lá tro chạy xuôi dốc. Mặt trời chưa tắt, rạp chưa dựng, đổ trên ô tô chưa mang xuống hết, trẻ con đã kéo đến sân bãi.
Đàn trẻ quanh quẩn trước sân khấu vửa dựng, đến giờ canh vẻ bị lùa hết ra ngoài đường. Đêm đầu tiên mình đứng ngoài, chờ tới màn hai, mở cửa tự do thì chạy vào.
Đêm thứ hai, chị Lam chỉ cho một cách: thấy người lớn mua vé thì chạy lại xin làm con, làm cháu của họ để được vào kẻ. Một người lớn được kèm một đứa trẻ. Mình đứng ngay trước cửa quan sát. Cô, bác, anh, chị nào cũng có con, có cháu đi cùng. Hai, ba thanh niên kéo theo một đàn con. Chẳng hi vọng gì nữa thì mình nhìn thấy ở Kiên đang tay cầm về một mình. Ở nói mình đi bẻ nắm là vào cùng ngồi. Mừng quả, chạy ra bờ ruộng bẻ một ôm lá. Ôm lá vào thấy ở Kiên vira lọt qua cửa soát vé cũng với một chú. Hoảng hốt gọi o Kiên ơi nhưng ở không ngoái đầu lại. Tiếng hát qua loa át tiếng đứa trẻ hay là o dang vui quá quên mất vừa mới hứa với mình. Tủi thân, mình ôm đống lá ra sau cây tro chảy nước mắt.
Sang đêm thứ ba, mưa lớn không diễn được. Mưa liên tiếp hai ngày hai đêm nước lũ dâng cao tới đường cái quan. Trận lụt vừa ngơi được hai hôm thì trận lụt khác. Trận lụt tiếp theo nước lớn và lâu hơn. Đoàn văn công phải ở lại làng gần một tháng.
Mưa lụt bọn trẻ không phải đi học, không phải đi làm đồng. Cứ sáng ra là chị em bồng bế nhau ra ngoài lán trại xem văn công. Đứa nào cũng thuộc hết tên diễn viên chính, diễn viên phụ. Băng Châu, Tuấn Ngọc, Vương Hạnh, Thanh Hà... Anh Tương nhà gần đó mang đĩa sẵn luộc xuống mời văn công. Băng Châu lấy lọ đường ra chấm. Băng Châu đổ đường vào tay. Bọn trẻ nhìn theo từng cử chỉ. Tuấn Ngọc đẹp trai nhất đoàn. Vương Hạnh ngân được dài hơi nhất doàn. Hỏi bí quyết gì mà anh ngân dài hơi như thế, Vương Hạnh trả lời sáng nào cũng ra ngoài trời hít sương ba mươi phút.
Vương Hạnh, Tuấn Ngọc, tạnh mưa là đi đến những ngôi nhà gần ủy ban xã chơi rối ở lại ăn cơm. Nghe nói trong làng nhà nào có con gái xinh đẹp là Vương Hạnh, Tuấn Ngọc quen hết. Tối nào cũng thấy hai anh diễn viên trong nhà bà Nhin, ông Hoan. Có người dám chắc rằng đã nhìn thấy Vương Hạnh và o Trường bên nhau ở gốc tre ngoài ngõ, một đêm khác thấy hai người sát vai nhau đi ngoài cánh đồng về.
Nhà nào được văn công đến chơi thì hân hạnh lắm. Nhà bà Huyến mất ba con gà mời đoàn văn công đợt này. Thắng Hướng con trai bà được trưởng đoàn nhận về làm diễn viên. Nó được đặt tên mới là Hoài Linh. Đêm diễn cuối cùng thằng Hướng được đóng vai lính cận vệ. Hoài Linh ra rồi kìa. Hoài Linh trong bộ trang phục màu đỏ buộc thắt lưng ở bụng, dầu quấn sợi dây màu vàng, tay cầm thanh kiếm. Hoài Linh dứng một phút không nói câu gì. Xong vai diễn thì nhiệm vụ của Hoài Linh là kéo màn sân khấu.
Người ta dọa bà Huyến cho con đi văn công là mất con. Bà Huyến trằn trọc mấy đêm thì không cho thằng Hướng theo đoàn nữa. Ba ngày ăn cơm văn công thằng Hướng được cái tên nghệ sĩ. Bây giờ về làng hỏi Hướng không ai biết nữa. Tên Hoài Linh theo luôn nó tử bấy tới giờ.
Đoàn văn công đi rồi.
O Trường vô Nam bốn tháng sau trở về người xanh xao. O di Nam phá cái thai với Vương Hạnh. Ai đó nói vậy và người này thẩm thì với người kia như vậy. Bây giờ thì mình biết đó là lời của người nông cạn ác ý.
O Liệu hát hay nhất làng, tâm hồn lãng mạn. Nghe đoàn tuyển diễn viên o đến đăng kỉ và được nhận. Thấy ở tuyên bố: "Con muốn đi thì chặt một chân để ở nhà." O kiên quyết, chặt chân này thì vẫn còn một chân kia. Đêm trước khi đi o xếp quần áo bỏ vào bao. Mẹ ở khóc lóc, con đi thì nhà mình còn ai sáng mắt giúp thầy mẹ ra đồng. Sau o là hai đứa em mù lòa. Văn công đi rồi o như người mất hồn. Ước mơ tuổi trẻ bùng lên một lần rồi tắt. Năm tháng trôi đi bên dốc, người đàn bà độc thân lặng lẽ đã quên mất một thời mình từng biết hát.
沒有留言:
張貼留言
注意：只有此網誌的成員可以留言。