Хүннү ба Евразийн бүс нутаг: Торгоны замын үүсэл
Хүннү, Хань улсуудын байгуулсан "Энх ургийн гэрээ" НТӨ 198 оноос НТӨ 133 он хүртэл 60 гаруй жил мөрдөгджээ. Гэрээний дагуу Хань улс Хүннүд их хэмжээний алба барьж байлаа. Хань улс үүнд дургүй байсан боловч Хүннүгийн хүчин чадлаас эмээж байв. Гэвч Хань улсын Уди хааны үед (НТӨ 141-87) энэ бодлого өөрчлөгдөв. Хань улс "Энх ургийн гэрээ"-г мөрдөхөөс татгалзаж, НТӨ 133 оноос Хүннүгийн эсрэг дайтах бодлогод шилжжээ. Үүний улмаас хоёр улсын хооронд НТӨ 129 оноос НТӨ 90 он хүртэл 40 орчим жил үргэлжилсэн их дайн дэгдсэн юм. Энэ дайнаар Хань улс Хүннүгийн хэсэг газрыг эзэлсэн боловч өөрөө ихээхэн хохирч, санхүү, эдийн засгийн хямралд оров. Судлаачдын тооцоолсноор, Уди хаан Хүннүгийн нутагт нийтдээ 1.2 сая морьт цэрэг, 800 мянган явган цэрэг илгээсэн ажээ. Аян дайны ар талд 10.5 сая хүн ажиллаж, бүхэлдээ асар их зардал гаргасан байна.
Уди хаан Хүннүг ялахын тулд бас дипломат арга зам хайж байжээ. Хүннү нь Дорнод Туркестан, Дундад Азийн үлэмж нутгийг эрхшээлдээ оруулаад, энэ бүс нутгаар дайрч алс
大意:“战争疯子”汉武帝刘彻撕毁汉朝与匈奴的和约,转而对匈奴采取战争政策, 两国之间爆发了一场从公元前129年持续到公元前90年的40年的战争,在这场战争中, 汉武帝一共向匈奴派出了120万骑兵和80 万步兵,动员了全国1050万人参与大军粮食等后勤工作,侵占了匈奴大量土地,使数以百万的匈奴人在战争中死去。
